کد خبر : 612220 تاریخ : ۱۴۰۳/۱/۲۹ - 15:50
علی بیگدلی، تحلیلگر سیاسی در گفت و گو با ستاره صبح: ژئوپولتیک منطقه به نفع ایران نیست بیگدلی گفت: اقتصاد ایران توانایی تحمل جنگ را ندارد. جنگ می تواند وحدت ملی را تقویت کند. این تئوری در جنگ ایران و عراق تا حدود زیادی تحقق پیدا کرد ولی امروز زمانی نیست که با جنگی خارجی در داخل به اتحاد ملی رسید.

ستاره صبح - فائزه صدر: اسرائیل خواهان پاسخ‌گویی نظامی به حمله ایران است. حامیان اروپایی نتانیاهو حمله ایران به اسرائیل را محکوم کرده و در پی وضع تحریم های جدیدی علیه ایران هستند. کشورهای عربی همکاری محرمانه‌ای با اسرائیل دارند و روس‌ها سرمست از بالا رفتن قیمت جهانی نفت از دور دستی بر آتش خاورمیانه دارند. در چنین شرایطی آمریکا درصدد کاستن تنش در منطقه برآمده و اسرائیل را از حمله به ایران پرهیز می‌دهد. آیا چنین موقعیتی بهترین فرصت ایران برای مذاکره با آمریکاییها نیست؟! ستاره صبح در گفت‌وگویی با علی بیگدلی، تحلیلگر سیاسی به جست و جوی پرسش این پاسخ برآمده که در ادامه می‌خوانید:

به عقیده شما تنش اخیر خاورمیانه چه تهدیدها و فرصتهایی برای ایران دارد؟
اتفاقی که در هفتم اکتبر رخ داد نقطه عطفی در تاریخ منطقه بود. این حادثه مهم نقطه عزیمت بود. تنها یک گوشه این حادثه ایران را گرفت و کشور را وارد بازی اسرائیل کرد. به عقیده من ایران وارد یک صفحه بازی شده که شاید قواعد آن را به درستی نداند.
وقتی به کنسولگری حمله شد، ایران تصمیم گرفت از درون خاک خود به اسرائیل حمله کند. تا پیش از آن نتانیاهو در هاله‌ای از تنفر و بیزاری داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی بود.
برای اولین بار در تاریخ 75 ساله اسرائیل عالی ترین دولتمرد اسرائیل از چشم جهان و به ویژه از چشم غرب افتاده بود. غرب بنیان‌گذار اسرائیل است و تا امروز سابقه نداشته غرب اینطور از فرزند نامشروع خود بیزاری بجوید، ولی شرایط عوض شد.
نتانیاهو در حالتی از بدنامی به سر می‌برد ولی با حمله ایران باز هم دولت اسرائیل در برابر جهان چهره قربانی به خود گرفت و غرب در پشتیبانی از اسرائیل مصمم شد.
هر تهدیدی و جبهه آرایی نظامی در برابر اسرائیل به سیاست های خصمانه این کشور مشروعیت می‌دهد.
اگرچه عده‌ای این حمله را نمایش قدرت ایران تحلیل می‌کنند ولی حمله با هدف قدرت نمایی باید دستاوردی عملی داشته باشد. من هم اصل ایده نمایش قدرت در برابر اسرائیل را تأیید می‌کنم ولی در آن صورت باید نتیجه بهتری حاصل می‌شد.
در اجرای سناریوی نمایش قدرت ضرورتی نداشت ایران آمریکا یا دیگر کشورهای منطقه را از حمله خود آگاه می‌کرد، زیرا این یک حمله بود نه مانور و تمرین نظامی! از این رو من فکر می‌کنم این حمله موقعیت اسرائیل و شخص نتانیاهو را تقویت کرد و ایران را در بازی اسرائیل در موقعیتی خطرناک قرار داد. امیدوارم این بازی مرحله سومی نداشته باشد.
ایران و اسرائیل در کوچه بن بستی قرار گرفته‌اند که راه فرار هیچکدام مشخص نیست. ایران به نقطه‌ای رسیده که نتیجه 45 سال شعار مرگ بر اسرائیل را مشخص می‌کند. تنها راه حل این بحران دیپلماسی است. ائتلاف جهانی که در دفاع از اسرائیل تشکیل شده به ایران فشار وارد خواهد کرد در چنین وضعیتی ایران در حالت تدافعی است اما اگر درگیری آغاز شود معلوم نیست راهی است که پایان اش معلوم نیست.

بعد از هفت اکتبر(15 مهر) سایه جنگ بر منطقه گسترده شد، آیا حمله تلافی جویانه ایران، احتمال وقوع جنگ میان ایران و اسرائیل را تقویت می‌کند یا خیر؟
اقتصاد ایران توانایی تحمل جنگ را ندارد. جنگ می‌تواند وحدت ملی را تقویت کند. این تئوری در جنگ ایران و عراق تا حدود زیادی تحقق پیدا کرد ولی امروز زمانی نیست که با جنگی خارجی در داخل به اتحاد ملی رسید.
ژئوپولتیک منطقه به نفع ایران نیست. عقلای حاکمیت این نکات را به خوبی می‌دانند دیپلماسی محرمانه‌ای که بین دولتمردان ایران و غربی‌ها برقرار شده از تمایل ایران به خاتمه درگیری‌ها نشان دارد.

بعد از هفت اکتبر و به ویژه در هفته های گذشته نقش آمریکا در منطقه چگونه بود؟ آیا موقعیت آمریکا در منطقه فرصت گفت‌وگو با ایران و فضای نتیجه گرفتن از مذاکرات را تقویت می‌کند یا خیر؟
نتانیاهو برای خلاص کردن خود از فشارهای داخلی و برای تنش افزایی و گسترش جنگ که به نفع اوست به ایران حمله خواهد کرد.
نتانیاهو جنگ افروز است و بایدن نمی‌خواهد منطقه به آتش کشیده شود. آمریکا در آستانه انتخابات قرار دارد. نزدیکترین تأثیر خاورمیانه بر آمریکا در دوران انتخابات این کشور است.
تنش در خاورمیانه نرخ جهانی نفت را افزایش داده است. در ایام انتخابات افزایش نرخ نفت به زیان رئیس‌جمهور مستقر در کاخ سفید است زیرا قیمت بنزین را بالا می‌برد. شهروندان آمریکایی حساسیت بالایی به نرخ سوخت دارند. اگر بایدن نتواند تنش را کنترل کند و قیمت نفت بالا برود، جایگاهی در آینده سیاست آمریکا نخواهد داشت.
بالا رفتن قیمت جهانی نفت به نفع روسیه است. روس‌ها از اینکه رقبای غربی و تحریم کنندگانش گرفتار تنش خاورمیانه و گرفتار حوثی‌ها شده‌اند خوشحال است. جنگ در خاورمیانه و درگیری ایران و اسرائیل به نفع روس‌ها خواهد بود چون هم نفت خود را گرانتر می‌فروشند و هم در رسیدن به اهدافی که در اوکراین داشتند با مزاحمت کمتری روبه‌رو خواهند بود.
آمریکا و اسرائیل در حالت قهر و آشتی هستند. آمریکایی‌ها می‌گویند در عملیات نظامی دولت نتانیاهو علیه ایران در کنار اسرائیل نخواهند بود. و نتانیاهو در مصاحبه خود اعلام کرد اسرائیل ناچار است به ایران حمله کند و نیازی به کمک دیگران ندارد و کسی نمی‌تواند جلوی ما را بگیرد.
یک موضوع روشن است. اسرائیل به جنگیدن با ایران نیاز دارد زیرا جنگ با دشمن خارجی دولت نتانیاهو را از تنگناها می‌رهاند. تنها یک جنگ گسترده می‌تواند فضای مناسبی برای پوشش دادن به ضعف های دولت و فرصتی برای تقویت جایگاه نتانیاهو فراهم کند.