ستاره صبح، فائزه صدر: در حالیکه طرف‌ های اروپایی عزم خود را برای استفاده از مکانیسم ماشه جزم کرده و قصد دارند تا پیش از پایان مهلت قانونی اسنپ بک، از این تهدید علیه ایران بهره ببرند؛ اما موانع آشکاری در برابر آزادی عمل اروپا برای فعال ‌سازی این مکانیسم وجود دارد و می‌توان به بهره برداری ایران از این فرصت امیدوار بود. ستاره صبح در گفت‌وگو با حسن بهشتی پور، پژوهشگر و کارشناس ارشد مسائل بین‌الملل به بررسی این موارد پرداخته که در ادامه می‌خوانید:
بهشتی پور در این رابطه افزود: ترتیبات اجرایی به این شکل است که ابتدا نشستی از طرف معاونان وزرای خارجه یا نمایندگان آنها تشکیل می‌شود و شکایت طرف مقابل بررسی می‌کنند. اگر ظرف 15 روز به راهکاری رسیدند انجام می‌شود، اگر نه که موضوع به کمیته‌ای مشترک ارجاع داده می‌شود. یک طرف این کمیته ایران و طرف مقابل درخواست کننده اسنپ بک است.
بهشتی پور در ادامه با تشریح محدودیت های طرفین برجام برای فعالسازی مکانیسم ماشه گفت: در حال حاضر فقط انگلیس و فرانسه می‌توانند مکانیسم ماشه را فعال کنند، زیرا آلمان عضو شورای امنیت نیست و آمریکا نیز از برجام خارج شده است.
وی در ادامه افزود: این پروسه دو 15 روز به عبارتی یک ماه طول می‌کشد و سپس این پرونده به وزرای خارجه ارجاع داده خواهد شد. اگر این تیم به نتیجه‌ای رسیدند پروسه اجرا می‌شود و کار جدیدی صورت نمی‌گیرد. در این مرحله هر اقدامی باید به اتفاق آراء برسد و اگر حتی یک کشور مخالف باشد کار به جریان نمی‌افتد.
این کارشناس ارشد سیاست خارجی اضافه کرد: اگر اجلاس وزرای خارجه نیز بی نتیجه بود کل شش قطع‌نامه بر می‌گردد و مجددا در دستور کار قرار می‌گیرد. طبق قطع‌نامه 2231 این قطع‌نامه‌ها کنار گذاشته شده بود و در حالت تعلیق قرار داشت. اگر تا 26 مهر ماه امسال این قطع‌نامه‌ها برنگردد ماجرای اسنپ بک برای همیشه به فراموشی سپرده خواهد شد. زیرا دوره تاریخی مکانیسم ماشه حداکثر 10 سال بود.
وی گفت: اروپاییان اعلام کرده‌اند که این اقدامات را تا آخر آگوست شروع خواهند کرد. طرف ایرانی این شرایط را پذیرفت تا در صورتی که طرف های مقابل به تعهد خود عمل نکردند، طبق ماده 36 فعالیت های خود را از سر بگیرد. دیگر طرف های برجام نیز برای مقابله با تخلف ایران این بند را ایجاد کردند تا قطع‌نامه‌ها بدون مذاکره جدید برگردد.
این پژوهشگر مسائل بین‌الملل ضمن اشاره به عدم تعهد اروپا در قبال برجام در این رابطه یادآور شد: به لحاظ حقوقی اروپاییان برجام را اجرا نکرده‌اند و از این نظر حق ندارند از ایران مطالبه داشته باشند. اروپاییان امروز ایران را به دلیل نقض برجام و بازگشت قطع‌نامه ها، با ابزار مکانیسم ماشه تهدید می‌کنند. درحالیکه در ماده 36 برجام آمده که هر طرفی می‌تواند در صورت نقض فاحش برجام درخواست شروع ترتیبات اجرایی را داشته باشد. وی تاکید کرد: از نظر حقوقی اروپا حق ندارد برای کاری که خود انجام نده ایران را مواخذه کند. ولی از نظر سیاسی در دنیا زور و قدرت حاکم است. کشور‌ها براساس قدرت سیاسی، اقتصادی و نظامی خود مطالبه گری می‌کنند و از این منظر قطع‌نامه‌ها در مورد بسیاری از کشور‌ها نادیده گرفته می‌شود و اجرا نمی‌شود!
حسن بهشتی پور در پایان گفت‌وگو خاطرنشان ساخت: از این منظر انگیزه اروپا صرفا فشار بر ایران است. روابط جمهوری اسلامی و اروپا طی سال های گذشته رو به وخامت گذاشت و همین را می‌توان عاملی دانست که امروز به فشار حداکثری اروپا علیه ایران انگیزه و قوت می‌بخشد.