شمارش معکوس برای آغاز نمایشگاه کتاب ۱۴۰۳ تهران آغاز شده است. این دوره از بزرگترین رویداد فرهنگی کشور به میزبانی مصلی امام خمینی (ره) از ۱۹ تا ۲۹ اردیبهشت‌ماه با شعار «بخوانیم و بسازیم» برپا خواهد شد. ثبت‌نام از ناشران متقاضی حضور در این دوره، از ۲۹ فروردین‌ماه آغاز شد و پنجم اردیبهشت‌ماه به پایان رسید. ناشران مجازند کتاب‌های منتشر شده از سال ۱۳۹۹ به بعد را در نمایشگاه کتاب تهران عرضه کنند.
تاریخچه نمایشگاه کتاب تهران
برای اولین‌بار نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با هدف ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی در آبان‌ماه سال ۱۳۶۶ در محل دائمی نمایشگاه‌های تهران برگزار شد و تا اواسط دهه ۸۰ در این مکان میزبان علاقه‌مندان بود اما در ادامه به مصلی امام خمینی (ره) انتقال یافت و پس از آن تا به امروز به‌جز ۲ دوره که در نمایشگاه شهر آفتاب برپا شد، مصلی به‌عنوان مکان برگزاری نمایشگاه کتاب تهران شناخته می‌شود. هرسال علاقه‌مندان بسیاری در داخل کشور و حتی دیگر کشورها برای بازدید و خرید کتاب به نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران روانه می‌شوند.
نمایشگاه مجازی نمایشگاه فیزیکی کتاب ۱۴۰۳ تهران
سی‌وپنجمین نمایشگاه کتاب تهران، مشابه دو دوره قبل یعنی ادوار سی‌وسوم و سی‌وچهارم در دو قالب فیزیکی و مجازی برگزار می‌شود؛ بنابراین مخاطبان نمایشگاه می‌توانند علاوه‌بر حضور در محل برگزاری نمایشگاه با مراجعه به سامانه book.icfi.ir نسبت به خرید کتاب اقدام کنند.
کتابفروشان در نمایشگاه کتاب ۱۴۰۳ تهران
در نمایشگاه کتاب تهران ۱۴۰۳ کتابفروشان نیز حضور دارند. ایده حضور کتابفروشان در نمایشگاه کتاب تهران در ادامه اجرای دو ایده برگزاری نمایشگاه مجازی و برگزاری همزمان دو الگوی نمایشگاه فیزیکی و مجازی، نخستین‌بار در نمایشگاه کتاب ۱۴۰۲ عملیاتی شد.
براساس اعلام مسئولان نمایشگاه، کتابفروشی‌هایی مجاز به حضور در این دوره از نمایشگاه کتاب هستند که در سامانه «بازار کتاب» به نشانی V.bazarketab.ir ثبت‌نام کرده باشند. در نمایشگاه ۱۴۰۲؛ یعنی نخستین حضور کتابفروشی‌ها در این رویداد، ۲۱۰ کتابفروشی کتاب فروختند. ثبت‌نام کتابفروشی‌ها در نمایشگاه کتاب تهران از اول ادیبهشت آغاز شد و پنجم همین ماه به پایان رسید. مجوز حضور کتابفروشی‌ها در نمایشگاه کتاب تهران بعد از تأیید، صادر خواهد شد.
ورودی و پارکینگ‌های نمایشگاه کتاب ۱۴۰۳ تهران
در نمایشگاه کتاب تهران ۱۴۰۳ نزدیک به ۱۷ هزار پارکینگ برای بازدیدکنندگان و دست‌اندکاران نمایشگاه، پیش‌بینی شده که به‌معنای افزایش ظرفیت برای ۵ هزار دستگاه خودرو جدید است. براساس اعلام علی رمضانی، قائم مقام سی‌وپنجمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، محیط‌های مسقف جدید و امکانات رفاهی و بهداشتی، باز شدن درهای ورودی جدید، اختصاص پارکینگ‌های بیشتر به مردم و بازدیدکنندگان ازجمله ظرفیت‌های جدید این دوره از نمایشگاه کتاب محسوب می‌شود. افزایش ظرفیت پارکینگ نمایشگاه کتاب، مربوط به بخش‌های مرکزی و جنوبی مصلی امام خمینی (ره) است. بنا به اظهارات مسئولین مصلی، شرایط شبستان اصلی، از نظر تهویه، نسبت به نمایشگاه سی‌وچهارم وضعیت بهتری دارد.
دسترسی‌های نمایشگاه بین‌المللی کتاب ۱۴۰۲
برای رفتن به نمایشگاه کتاب ۱۴۰۲ می‌توان از وسایل نقلیه عمومی اعم از مترو، اتوبوس، تاکسی و ون‌ها استفاده کرد. معمولاً برای پیشگیری از ازدحام و ترافیک، مترو می‌تواند بهترین گزینه باشد.
• نحوه رفتن به نمایشگاه کتاب با مترو
نزدیک‌ترین ایستگاه‌های مترو به مصلای بزرگ امام خمینی (ره) تهران ایستگاه‌های شهید بهشتی و مصلی امام هستند که ایستگاه مصلا در خط یک واقع شده که جنوب تهران را به شمال آن وصل می‌کند. ایستگاه شهید بهشتی نیز در نقطه تلاقی دو خط «یک و سه» واقع شده و می‌توان از هر دو خط به آن رسید.
• مسیر رفتن به نمایشگاه کتاب با اتوبوس
مخاطبان می‌توانند علاوه بر مترو با اتوبوس‌های معمولی و تندرو، مستقیم و عبوری به محل برگزاری نمایشگاه کتاب ۱۴۰۲ مراجعه کنند. ایستگاه اتوبوس‌هایی که به مستقیم به مصلی می‌روند شامل ایستگاه‌های زیر هستند:
• میدان آزادی
• ایستگاه تجریش
• ایستگاه هفت تیر
• ایستگاه میدان امام حسین (ع)
• ایستگاه قیطریه
• ایستگاه میدان صنعت
• ایستگاه میدان رسالت
• ایستگاه صادقیه
• ایستگاه خاوران
• ایستگاه ونک
• ایستگاه میدان انقلاب
• ایستگاه خراسان
همچنین خطوط عبوری برای رسیدن به مصلا، شامل خطوط ذکر شده در ادامه هستند:
• خط بیمارستان امام خمینی (ره) -پایانه شهید بهشتی
• پایانه آزادی- سید خندان
• خط انتهای بلوار ارتش- پایانه شهید بهشتی
• خط میدان امام حسین- پایانه شهید بهشتی
• خط میدان انقلاب-پایانه بیهقی
• خط میدان رسالت- میدان ونک
• خط میدان رسالت-میدان صنعت
• خط چهار راه خاقانی – پایانه شهید بهشتی
• خط رسالت- مطهری
• خط فلکه سوم تهرانپارس – خیابان شهید مطهری
• پایانه BRT دانشگاه علم و صنعت- پایانه بیهقی (خط ۵ سامانه تندرو)
• مسیر رفتن به نمایشگاه کتاب از طریق تاکسی
برای رسیدن به مصلی می‌توان از تاکسی‌ها یا ون‌هایی که در میدان‌های نوبنیاد، تجریش، صنعت، رسالت، راه آهن همچنین پایانه بیهقی، ترمینال آزادی، ترمینال جنوب، پایانه تهرانپارس، پایانه شاهد، پایانه خاوران، پایانه نعمت آباد استفاده کرد.
ناشران دیجیتال در نمایشگاه کتاب ۱۴۰۳ تهران
ثبت‌نام ناشران دیجیتال از ۲۹ فروردین‌ماه ۱۴۰۳ آغاز شد. این دسته از ناشران فقط مجاز به حضور در بخش فیزیکی نمایشگاه کتاب هستند و می‌توانند کتاب‌های منتشر شده سال‌های ۱۳۹۹ به بعد را در نمایشگاه عرضه کنند؛ علاوه براین باید قبل از ثبت‌نام نسبت به ثبت آثار در سامانه اقدام کنند. ناشران متقاضی حضور در رویداد نمایشگاه باید از مرکز توسعه فرهنگ و هنر در فضای مجازی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوز داشته باشند.
ناشران خارجی نمایشگاه کتاب ۱۴۰۳ تهران
نخستین محموله کتاب‌های خارجی نمایشگاه کتاب، برابر با ۲۴ تُن از مقصد کشور لبنان وارد کشور شده است. این کتاب‌ها از ۱۱ ناشر عربی برای عرضه در نمایشگاه کتاب تهران برای عرضه آماده می‌شوند. ثبت‌نام از ناشران خارجی ۱۲ اسفند آغاز و ۳۱ فروردین‌ماه به پایان رسیده است.
جانمایی غرفه‌های نمایشگاه کتاب ۱۴۰۳ تهران
در سی‌وپنجمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، همانند دوره قبل، همه غرفه‌ها ناشران اعم از ناشران بخش‌های عمومی، دانشگاهی و تخصصی، همچنین بخش کودک و نوجوان در فضای مسقف مصلای امام خمینی (ره) جانمایی شده‌اند؛ علاوه بر این در داخل نمایشگاه برای تسهیل در تردد افراد مسن و ناتوان خودروهایی برای جابه‌جایی در نظر گرفته شده است.
چطور بن نمایشگاه کتاب ۱۴۰۳ تهران را تهیه کنیم؟
بخشی از بن‌های تخفیف نمایشگاه کتاب تهران و یارانه اعتباری خرید از این نمایشگاه، به سازمان‌ها و نهادها اختصاص دارد. متقاضیان و مسئولین سازمان‌ها و نهادها درصورت نیاز می‌توانند از روز اعلام آغاز ثبت‌نام با مراجعه به سامانه https://book.icfi.ir نسبت به ثبت درخواست خود مبنی بر تهیه بن کتاب نمایشگاه کتاب تهران اقدام کنند. این نهادها و سازمان‌ها پس از دریافت اعتبار، می‌توانند کتاب‌های مورد نیاز خود را از بخش مجازی نمایشگاه کتاب تهران ۱۴۰۳ در زمان برگزاری نمایشگاه کتاب یعنی ۱۹ تا ۲۹ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۳ تهیه کنند؛ به‌عبارت دیگر امکان هزینه‌کرد بُن یارانه‌ای فقط در نمایشگاه مجازی میسر است.
یارانه خرید کتاب یا بُن کتاب، با عنوان «اعتبار خرید» به کد ملی متقاضیان اختصاص پیدا می‌کند؛ بنابراین برای ثبت‌نام به واریز وجه نیازی نیست؛ برهمین اساس اعتبار یارانه سهم خریدار، هنگام خرید کتاب در سامانه فروش متناسب خرید و تا سقف اعلام شده محاسبه خواهد شد. مشمولان باید فرایند ثبت‌نام را بعد از دریافت پیامکِ «یارانه خرید کتاب روی کد ملی شما شارژ شد» از طریق شماره ۳۰۰۰۴۱۴۱ ادامه دهند. براساس سازوکار هزینه‌کرد بن، هر کد ملی تنها یک‌بار مجاز به دریافت بن کتاب است.
مخاطبان باید در نظر داشته باشند، برای تشکیل صفحه کاربری، الزامی برای مطابقت کد ملی و شماره تلفن همراه نیست اما برای دریافت یارانه نیاز به استفاده از شماره تلفن همراهی است که در مالکیت کد ملی باشد. شماره تلفن همراه باید فعال، در دسترس و «در اختیار» شخص ثبت‌نام کننده باشد.
یاسراحمدوند، معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از افزایش اعتبار بن دانشجویی برای نمایشگاه کتاب ۱۴۰۳ خبر داده است. یارانه‌های خرید نمایشگاه کتاب ۱۴۰۳ در بخش دانشجویی افزایشی بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومان دارد که این مبلغ به تناسب سطح‌بندی متفاوت است.
بن دانشجویان طلاب و اعضای هیئت علمی در نمایشگاه کتاب ۱۴۰۳ تهران
یارانه اعتباری خرید کتاب از سه روز قبل از آغاز نمایشگاه به اعضای هیئت علمی، دانشجویان و طلاب سراسر کشور تخصیص داده می‌شود.
دانشجویان در جریان باشند که سقف یارانه اعتباری خرید کتاب آن‌ها و طلاب، ۷۰۰ هزار تومان است که ۴۲۰ هزار تومان سهم مشارکت دانشجویان و طلاب است و ۲۸۰ هزار تومان سهم معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سقف یارانه اعتباری خرید کتاب برای اعضای هیئت علمی ۸۰۰ هزار تومان در نظر گرفته شده است؛ از این مقدار معادل ۴۰۰ هزار تومان سهم عضو هیئت علمی و ۴۰۰ هزار تومان نیز برعهده معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با مشارکت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خواهد بود.
یمن مهمان ویژه نمایشگاه کتاب ۱۴۰۳ تهران؛ هند نیامد یمن جایگزین شد
۱۱ روز مانده به برگزاری نمایشگاه کتاب، هند از حضور در این رویداد انصراف داد و مسئولان برگزاری نمایشگاه از یمن به‌عنوان مهمان جایگزین این دوره خبر دادند.
توصیه‌های کاربردی و مهم برای بازدید از نمایشگاه کتاب ۱۴۰۳
قبل ورود به نمایشگاه کتاب تهران دانستن برخی توصیه‌ها خالی از لطف نیست؛ ازجمله اینکه
• اگر می‌خواهید از موقیعت سالن‌ها، مشخصات کتاب‌ها و محل استقرار ناشران در غرفه‌ها اطلاع داشته باشید با مراجعه به سایت www.tibf.ir اطلاعات لازم را درباره این موارد کسب کنید.
• بهتر است که در روزهای اول و میان هفته به نمایشگاه مراجعه کنید زیرا در روزهای پایانی هفته قطعاً نمایشگاه شلوغ و پُرجمعیت خواهد بود.
• در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران مراکز پست مستقر شده‌اند؛ بنابراین به راحتی می‌توان کتابی را به شهرهای دیگر پست شود.
• برای رفاه حال سالمندان، کودکان و افراد کم‌توان مینی‌بوس‌هایی در سطح نمایشگاه در نظر گرفته شده است.
• برای بازدید بهتر از نمایشگاه توصیه می‌شود با کفش راحت و با داشتن آب معدنی و خوراکی ساده به بازدید نمایشگاه بروید.
پوستر نمایشگاه کتاب ۱۴۰۳ تهران
شاکله اصلی پوستر، تصویر کتاب‌های متعددی است که در حال ایجاد یک سازه معمارانه هستند. این اثر بدون استفاده مستقیم از عناصر سنتی فرهنگ و هنر ایرانی، تلاشی برای انتقال محتوا و ساخت تصویر با شکلی جدید و بیانی بین‌المللی و کمینه نگر شرقی است.
با توجه به اینکه «خواندن» امری گره خورده به ملکوت و سنت‌های پویا و هدایتگر پیغام‌آوران وحی است و بهترین کتاب‌های بشری، سرمایه‌های وجودی آسمانی دارند، کتاب‌هایی از بالای قاب تصویر، در حالاتی متفاوت و بالقوه، در حال تنزل درجات و پایین آمدن هستند و در مرکز قاب «امر ساختن» با چیدمانی مشابه یک سازه منسجم معمارانه را که تداعی نخستین هسته‌های شهرسازانه و تمدنی دارد، به فعلیت می‌رسانند و درهم‌تنیدگی کتاب‌ها نیز حکایت از اندیشه و فلسفه ایرانی دارد.
زمینه اعلان؛ لاجوردین فام (آبی ایرانی) است که حکایت از نمایش این چرخه بر گستره وسیع آسمان دارد که این رنگ نیز علاوه بر ایجاد حس نشاط و سرزندگی کنار تنوع رنگین کتاب‌ها، زمینه گرایش‌های دینی و عرفانی در تاریخ و فرهنگ ایران و سنت‌های تصویری نگارگری ایرانی را راهبری می‌کند.
تجمیع و چیدمان کتاب‌ها علاوه بر تداعی فرم بصری یک کتاب گشوده شده که در دو وجه اصلی خود، دروازه‌ها و ایوان‌هایی روشن دارند که با تابش نور آگاهی بر دیدگان و دل‌های بشر آن را به آرمانشهری زمینی بدل می‌کند، مفهومی دیگر را راهبری می‌کنند و آن شکل ساده سازی شده یک قلب بزرگ روشن و هندسی است که مفهوم «مهر» در جوامع را یادآور می‌شود که از نتایج کتابخوانی و فرهیختگی و جاری شدن اخلاق در زندگی بشر است و کتاب‌هایی پلکانی که بیانگر «رُشد و تعالی» انسان است.
چیدمان عنوان نمایشگاه و عناصر نوشتاری هم به گونه‌ای حاشیه‌گرایانه جانمایی شده که اولویت با خوانش بصری طرح باشد و چشم بیننده در گردش و متوجه عناصر کلیدی و داستان روایی آن‌ها باشد.