استرس شغلی، معضل پیچیده‌ای است که فراتر از تصورات عمومی، در میان نیروی انسانی رواج دارد. فشارهای ناشی از حجم کاری سنگین، شرایط نامناسب محیط کار، و عدم امنیت شغلی، می‌تواند سلامت جسمی و روانی این نیروی ارزشمند را به شدت تحت تأثیر قرار دهد. به مناسبت روز جهانی کار و کارگر، توجه به این مسأله حیاتی و یافتن راهکارهای مؤثر برای کاهش و پیشگیری از استرس شغلی، امری ضروری به شمار می‌رود. روز جهانی ایمنی و سلامت شغلی در واقع یک فعالیت سالیانه بین المللی برای نهادینه کردن کار سالم و ایمن در سرتاسر جهان است. برگزاری این مراسم یک بخش مهم از استراتژیهای جهانی سازمان بین المللی کار برای ارتقای ایمنی و سلامت شغلی در همه محیط های کاری است که باعث ارتقای آگاهی های مردم و همچنین افزایش امنیت و سلامت در محیط کار می شود. استرس شغلی می‌تواند ناشی از عوامل متعددی باشد. یکی از اصلی‌ترین عوامل، فشارهای بالای کاری است که به دلیل رقابت شدید و انتظارات غیرواقعی ایجاد می‌شود. همچنین، عدم تعادل بین کار و زندگی شخصی، فقدان مدیریت موثر زمان، و محیط‌های کاری منفی و پرتنش می‌توانند به افزایش استرس شغلی کمک کنند. در برخی مشاغل، حضور در شرایط بحرانی و عدم حمایت کافی از سوی مدیریت نیز می‌تواند به احساس نارضایتی و استرس منجر شود. استرس شغلی نه تنها بر سلامت روانی تأثیرگذار است، بلکه می‌تواند موجب بروز مشکلات جسمی از جمله بیماری‌های قلبی، سردردهای میگرنی، و اختلالات گوارشی شود. همچنین، این وضعیت می‌تواند منجر به افت بهره‌وری، کاهش کیفیت کار، و افزایش غیبت‌های غیرموجه شود. در نتیجه، سازگاری با استرس شغلی نه تنها برای سلامت فردی، بلکه برای کارایی سازمان نیز ضروری است. اگرچه بهترین راهکارها برای مقابله با استرس شغلی شامل ایجاد فرهنگ سازمانی مثبت، تمرکز بر حمایت‌های اجتماعی، و فراهم کردن برنامه‌های آموزشی در زمینه مدیریت استرس است. باید کارفرمایان به ترویج توازن بین کار و زندگی شخصی توجه داشته باشند. ارائه فضاهای آرامش، مشاوره‌های روانشناختی، و برنامه‌های ورزشی همگی می‌توانند به کاهش استرس شغلی کمک کنند. براساس گزارشی که در یورونیوز منتشر شده است نتایج یک مطالعه جدید نشان می دهد، چالش‌های سلامت روان در میان جمعیت شاغل در جهان رو به افزایش است.این تحقیق نشان می‌دهد که کارکنان مشاغل گوناگون سطح بالایی از استرس را به نسبت گذشته تجربه می‌کنند، مرخصی استعلاجی بیشتری می‌گیرند و انتظار حمایت بیشتر از سوی کارفرمایان خود دارند.
عوامل اصلی استرس شغلی
شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی از کشورهایی مانند بلژیک، چین، فرانسه، آلمان، هنگ‌کنگ، ایرلند، ایتالیا، ژاپن، مکزیک، فیلیپین، اسپانیا، سوئیس، تایلند، ترکیه، بریتانیا و ایالات متحده، عوامل متعدد موثر بر سلامت روان خود را برشمرده‌اند. این عوامل عمدتا مواردی چون بی‌ثباتی مالی، ناامنی شغلی و مواجهه مداوم با اخبار منفی در رسانه‌ها را شامل می‌شود. بر اساس این مطالعه، از هر سه شرکت کننده در نظرسنجی، یک نفر گفته است از حداقل یک مشکل سلامت روان رنج می‌برد که افسردگی و اضطراب شایع‌ترین آنهاست؛ این افراد یادآور شده‌اند که بیماری آنها نسبت به سال‌های قبل رو به بهبود نبوده است. پاتریک کوهن، مدیرعامل بازارهای اروپایی و سلامت در آکسا، حین ارائه این گزارش توضیح می‌دهد که تغییرات آب‌وهوایی و تهدیدات آنلاین نیز به نگرانی‌های سلامت روان دامن زده و باعث افزایش «اضطراب زیست‌محیطی» و احساس شکنندگی بیشتر در افراد شده‌اند.
این نگرانی‌ها در میان جمعیت شاغل نیز منعکس شده است، به طوری که استرس مرتبط با کار و مشکل در ایجاد تعادل بین کار و زندگی از عوامل اصلی تأثیرگذار بر سلامت روان آنها ذکر شده است.
پاتریک کوهن می‌گوید: «بیش از نیمی از افراد شاغل که ما مورد بررسی قرار دادیم، طی دو هفته گذشته سطح استرسی بالاتر از حد متوسط را گزارش کرده‌اند.» وی افزود که بیش از یک چهارم کارمندان شرکت کننده در نظرسنجی، سال گذشته به دلایل مرتبط با سلامت روان مرخصی استعلاجی گرفته‌اند. این مطالعه نشان می‌دهد که مرخصی‌های استعلاجی به دلیل مشکلات سلامت روان در حال افزایش است و در سال ۲۰۲۴ میلادی حدود ۲۷ درصد از کل مرخصی‌های استعلاجی را به خود اختصاص داده است؛ این میزان چهار درصد بیشتر از سال ۲۰۲۳ گزارش شده است. در فرانسه، سلامت روان در حال حاضر علت اصلی مرخصی‌های استعلاجی بلندمدت است.
از جمله مهم‌ترین پیامدهای استرس شغلی که در این مطالعه برجسته شده‌اند می‌توان به مشکلات خواب، اختلال در تمرکز یا تصمیم‌گیری و علائم جسمی مانند سردرد و تنش عضلانی اشاره کرد.