در سال ۱۳۹۹ وزارت راه و شهرسازی تعداد حاشیه‌نشینان در ایران را ۲۶ میلیون نفر اعلام کرد. یعنی از هر چهار نفر ایرانی یک نفر در سکونت‌گاه غیررسمی سکونت داشته و حاشیهنشین است. «عبدالرضا گلپایگانی» مدیر عامل شرکت بازآفرینی شهری ایران و معاون وزیر راه و شهرسازی می گوید: آمار حاشیهنشینی در ایران ۸ درصد است در حالیکه متوسط جهانی این شاخص را ۱۵ درصد نشان می دهد.
گلپایگانی اظهار کرد: رویکرد مقابله‌‌‌ای گذشته با حاشیهنشینی امروز جای خود را به پذیرش واقع‌‌‌بینانه داده است؛ باید این سکونتگاه‌‌‌ها را به رسمیت شناخت و با ساماندهی کالبدی، ارائه خدمات آموزشی، بهداشتی و رفاهی، شرایط زیستی مناسب‌‌‌تری برای ساکنان فراهم کرد تا نسل آینده بتواند در چارچوب یک زندگی مدنی رشد کند. وزارت راه و شهرسازی جمعیت حاشیه نشین را حدود ۷ میلیون نفر در ایران معرفی می کند.
مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران، در ادامه به نقش مناطق حاشیه‌‌‌ای به‌‌‌عنوان فرصتی برای توسعه اشاره کرد و گفت: برای مثال، وجود ۶۰هزار نفر حاشیهنشین در چابهار در صورت برنامهریزی صحیح، می‌تواند زمینه‌‌‌ساز تربیت نیروی انسانی متخصص و کارآفرین در حوزه اقتصاد دریا محور باشد.
گلپایگانی با تاکید بر لزوم پیشگیری از گسترش بی‌‌‌رویه این بافت‌‌‌ها، اظهار کرد: مشهد، اگر بافت‌‌‌های حاشیه‌‌‌ای با جمعیت بیش از ۱.۳ میلیون نفر ساماندهی نشوند و خدمات کافی دریافت نکنند، این مناطق به کانون فقر و آسیب‌‌‌های اجتماعی جدی تبدیل خواهند شد که مهار آن در آینده بسیار دشوار و پرهزینه‌‌‌تر خواهد بود.
حاشیه نشینی در مشهد
رضا خباززاده کارشناس برنامهریزی شهری با اشاره به اینکه حاشیه‌نشین‌ها مشکلات بسیاری برای مدیریت شهری به وجود آورده‌اند، گفت: به رغم اینکه در دنیا از هر هفت نفر یک نفر حاشیهنشین است، در مشهد بر اساس برخی آمارها از هر سه نفر یک نفر حاشیهنشین داریم.
وی با اعلام اینکه یک سوم جمعیت شهر مشهد به عنوان دومین کلانشهر کشور و پایتخت معنوی حاشیهنشین هستند و از بسیاری امکانات و خدمات شهری بی‌بهره و محروم‌اند، بیان کرد: به دلیل مدیریت تبعیض‌آمیز، عدم رعایت عدالت و توجه بیشتر به مراکز برخوردار و کلانشهرها و بی‌توجهی به مناطق روستایی و محروم شاهد ورود افرادی به شهرها شدیم که امروز حاشیهنشین شده‌اند.
علت مهاجرت
بیکاری، عدم توسعه مناطق روستایی و محرومیت‌ها از گذشته از جمله عوامل مهمی بوده‌اند که خانواده‌ها را ترغیب به مهاجرت کرده است، مهاجرت‌هایی که به امید رونق زندگی و درآمد بیشتر، در اکثر مواقع از مناطق محروم یا روستاها به شهرها انجام می‌شود، اما در بسیاری از موارد این مهاجرت تأثیر عکس دارد و باعث بروز مشکلات جدیدی می‌شود.
متأسفانه باید گفت زنگ خطر حاشیهنشینی در مناطق مختلف سال‌هاست که به صدا درآمده. حاشیهنشینی مانند سایر معضلات رو به گسترش جامعه است که علاوه بر حاشیه‌نشینان، دیگر بخش‌ها را نیز درگیر می‌کند.
زمانی می‌توان به کاهش حاشیهنشینی در کشور امیدوار بود که عدالت اقتصادی در تمامی نقاط برقرار شود.