کاهش رشد اقتصادی
زهرا کریمی، کارشناس اقتصاد اشتغال و عضو هیئت‌علمی دانشگاه مازندران دراین‌باره گفت: وقتی نرخ بیکاری نسبت به سال گذشته کم شده و نرخ مشارکت اقتصادی نیز به میزان اندکی بالا رفته است، به معنای افزایش عرضه نیروی کار و افزایش بازار کار به افزایش عرضه نیروی کار (ناشی از بالا رفتن نرخ مشارکت اقتصادی) است. کاهش شکاف بین عرضه نیروی کار و تقاضای نیروی کار (که همان کاهش نرخ بیکاری است) محقق شده است.
وی افزود: در این شرایطی که ما از ابتدای زمستان سال گذشته تا میانه فصل بهار داشتیم و مدام قطعی برق و گاز داشتیم و در پایان بهار نیز شروع جنگ را داشتیم و باوجود سیر نزولی رشد اقتصادی و افزایش ریسک سرمایه‌گذاری و ایجاد اشتغال، باید نگران تابستان ۱۴۰۴ باشیم که تمام نتایج این رویداد‌ها روی نرخ اشتغال فصل تابستان امسال اثر منفی بگذارد و ناگهان سهم بالایی از نرخ اشتغال، افت کند. بسیاری از بنگاه‌هایی که در فصل بهار مقاومت کرده و نیرو تعدیل نکردند، پس از وقوع جنگ و افزایش خاموشی‌ها در تیرماه و مردادماه، ممکن است دست به تعدیل نیرو بزنند.
کریمی تصریح کرد: از سه‌ماهه سوم سال ۱۴۰۳ تاکنون ما با روند کاهش رشد اقتصادی روبه‌رو هستیم و برای سه‌ماهه اول سال جاری، انتظار رشد اقتصادی منفی داریم. وقتی درگیر جنگ، خاموشی و بحران اقتصادی هستید، تلاش دولت‌ها کنترل اوضاع است و رونق اقتصادی در چنین فضایی دور از انتظار خواهد بود. در سه‌ماهه آخر سال ۱۴۰۳ و سه‌ماهه اول سال ۱۴۰۴، وضع اقتصادی بدتر شده باشد.
افزایش مشاغل سیاه
عضو هیئت‌علمی دانشگاه الزهرا خاطرنشان کرد: افرادی که طی یک سال اخیر بیکار شدند، به مشاغل دیگری روی آورده‌اند. افراد در شرایط خطیر اقتصادی به هر شغل و کاری تن می‌دهند، اما هر کاری، «کار» نیست!
وی با اشاره به رشد تعداد فرصت‌های شغلی غیررسمی و مشاغل سیاه و نامولد گفت: ما در طی یک سال اخیر بازهم در حاشیه شهر‌ها شاهد افزایش دست‌فروشان، رانندگان تاکسی‌های اینترنتی اعم از اتومبیل یا موتورسیکلت، مشاغل اینترنتی و خرده دلالی‌های نامولد در حوزه رمز ارز، فروشگاه‌های اینترنتی و سایر مشاغل واسطه‌ای و غیررسمی سیاه بوده‌ایم. بخشی از کارگران اخراجی نیز ممکن است از محیط‌های کار رسمی اخراج و به کارگاه‌های غیرقانونی، زیر پله‌ای و غیررسمی رفته باشند و باوجود خروج از بخش رسمی بازار کار، بازهم ابراز شاغل بودن کنند و این اشتغال در آمار‌ها منعکس شود. اگر اقتصادی خوب کار نمی‌کند و درعین‌حال شما شاهد افزایش اشتغال یا عدم‌تغییر نرخ بیکاری است، در آن صورت اتفاقی که به‌طورقطع رخ‌داده این است که عموم مردم و شاغلین از مشاغل باکیفیت و باارزش افزوده بالا، به سمت مشاغل بی‌کیفیت و خدماتی سطح پایین و غیررسمی باارزش افزوده پایین حرکت کرده‌اند. وقتی رشد اقتصادی چیزی بگوید که رشد بازار کار خلاف آن را بگوید، یعنی در حوزه کیفیت نیروی کار و کیفیت مشاغل، تغییرات منفی حاصل‌شده است.
کاهش مشارکت اقتصادی
وی تصریح کرد: وقتی می‌گوییم در جمع حدوداً ۳۰۰ هزار نفر به نرخ مشارکت اقتصادی ما اضافه‌شده و افرادی در طرف عرضه، وارد بازار کار شدند، اما درعین‌حال نرخ بیکاری نیز کاهش‌یافته، به این معناست که برای حداقل بیش از ۳۰۰ هزار نفر در کشور ایجاد اشتغال شده و مشاغل جدید به هر نحوی در دسترس بازار کار قرارگرفته تا جمعیت تازه‌وارد پوشش داده‌شده و بیکاران قبلی نیز شاغل شده باشند. صدالبته نرخ مشارکت اقتصادی به همین میزان ۴۱ درصد نیز نسبت به استاندارد جهانی پایین است، اما به‌هرحال، این افزایش اشتغال نسبتی با آمار‌های اقتصادی دیگر ندارد. با ایجاد اشتغال نامولد، تورم و هزینه مبادله بیشتر می‌شود. (آفتاب نیوز)