تندروها پس از چند سال هزینه سازی سرانجام به این نتیجه رسیدن که دو لایحه پالرمو (کنوانسیون سازمان ملل متحد برای مبارزه با جرائم سازمان‌یافته فراملی) را تأیید کنند، اما سی اف تی (کنوانسیون مقابله با تأمین مالی تروریسم) همچنان بلاتکلیف است. گفتنی است که هر دو لایحه در دولت دوازدهم (روحانی) و مجلس دهم تصویب‌شد اما با مانع مجمع تشخیص مصلحت نظام برخورد کرد. فشار رسانه‌ها، جامعه مدنی و کارشناسان به‌تدریج این جماعت را منعطف کرد تا لایحه پالرمو را تصویب کنند، اما لایحه سی اف تی همچنان در کما به سر می‌برد. اگر این لایحه تصویب نشود ایران کماکان در فهرست سیاه اف FATF باقی خواهد ماند و ایرانی‌ها به ویژه تجار باید هزینه آن را بدهند. در حالی با پیوستن ایران به CFT مخالفت می‌شود که اکثر کشورهای جهان از جمله روسیه و چین که متحد ایران هستند این لایحه را پذیرفته‌اند. ماجرا چیست؟ پشت صحنه چیست؟
خبر خوش وزارت خارجه
بقائی، سخنگوی وزارت امور خارجه در خصوص دعوت گروه ویژه مالی موسوم به FATF از رئیس مرکز اطلاعات مالی کشورمان برای مذاکره، گفت: مهم‌ترین تحول اخیر، که البته لزوماً مرتبط با FATF نیست بلکه به‌عنوان یک تصمیم حاکمیتی و بر اساس تشخیص مصالح کشور از سوی مراجع تصمیم گیر اتخاذشده، عضویت جمهوری اسلامی ایران در «کنوانسیون مقابله با جرائم سازمان‌یافته فراملی» موسوم به کنوانسیون پالرمو است. پس از تأیید این عضویت در مراجع ذی‌صلاح، سند الحاق ایران به این کنوانسیون نزد دبیر کل سازمان ملل متحد تودیع شد. این اقدام در تاریخ ۱۵ مرداد (۶ اوت) انجام گرفت و بدین ترتیب، ایران رسماً به عضویت این کنوانسیون درآمد.
بهنام ملکی، اقتصاددان:
بازرگانان ایرانی نقره‌داغ شده و می‌شوند!
بهنام ملکی، کارشناس اقتصادی بابیان این‌که نامه دعوت اخیر FATF به ایران نشان می‌دهد که تعامل ایران با این نهاد مالی بین‌المللی بهتر شده گفت که بسیاری از صرافی‌های کشورهای اطراف از تحریم‌های ظالمانه علیه ایران و هم‌چنین قرار نداشتن در یک سیستم رسمی مالی و تجاری با دنیا سوءاستفاده می‌کنند تا جایی که برخی بازرگانان ما توسط صرافی‌های واسط در ترکیه و دوبی نقره‌داغ شده‌اند. خبر FATF که از ایران دعوت کرده روشن و مثبت است. تعامل ایران با گروه ویژه اقدام مالی بهتر خواهد شد و از این حیث می‌توانیم شاهد تسهیل مبادلات تجاری خود با سایر کشورها باشیم. اگر این اتفاق رخ دهد می‌توانیم دستگاه‌های بانکی‌مان را از این حالت سنتی و قدیمی خارج کنیم و به سمت مدرن سازی و هماهنگ شدن با استانداردهای نظام پولی جهانی برویم.
این اقتصاددان بابیان این‌که در حال حاضر به دلیل قرار داشتن در لیست سیاه FATF در صادرات و واردات دچار مشکل هستیم گفت: یکی از پیش‌نیازهای شکسته شدن تحریم‌ها پیوستن به FATF است. باید برای صادرات و واردات به دستگاه‌های مطمئن و امن مبادلات تجاری بپیوندیم.
ملکی تأکید کرد: وقتی ما عضو نهادهای مالی بین‌المللی مثل FATF نیستیم هر فرد یا هر کشوری به خودش اجازه می‌دهد از این نقطه‌ضعف ما سوءاستفاده کند. اما وقتی ما تحریم نباشیم و با قرار گرفتن در نهادهایی مثل FATF به‌صورت رسمی مبادلات خود را انجام دهیم می‌توانیم ال‌سی باز کنیم، حساب‌رسمی داشته باشیم بانک‌های دو طرف ملزم هستند برای پول‌هایی که جابه‌جا می‌شود رسید ارائه دهند. کارها سرعت می‌گیرد و هزینه‌هایی که درنتیجه تحریم‌ها متوجه اقتصاد کشور می‌شود حذف می‌شود. اقتصاد ما درگیر یک نظام اداری ناکارآمد است. ما با نپذیرفتن FATF که نوعی خودتحریمی محسوب می‌شود این اقتصاد را ناکارآمدتر کرده‌ایم. از سوی دیگر در ساختارهایی مثل FATF که دموکراسی وجود دارد فشار قدرت‌های غربی کمتر است. ما باید در راستای دفاع از منافع ملی در مجامع و نهادهای بین‌المللی حضورداشته باشیم و مؤثر عمل کنیم تا بتوانیم حجم تحرکات علیه کشور را مدیریت کنیم. در حال حاضر ما جزو اقتصادهای تاریک هستیم و ازاین‌جهت در رده‌های پایین قرار داریم. اگر خود را از نهادهای بین‌المللی نیز کنار بکشیم منزوی می‌شویم.
هادی حق‌شناس، اقتصاددان:
ایران پیش‌تر از این باید به FATF می‌پیوست
هادی حق شناس تصریح کرد: عدم پیوستن ایران به این کنوانسیون، هزینه‌هایی را به اقتصاد کشور تحمیل کرده است، اما اکنون این دعوت، نشانه امیدواری به بهبود وضعیت اقتصادی است. اگر مذاکرات به نتیجه برسد و ایران از لیست سیاه خارج شود، ریسک تجارت کاهش‌یافته، هزینه‌های نقل و انتقالات پولی کاهش می‌یابد و تجارت کشور به روند طبیعی بازخواهد گشت. این روند به نفع تجارت خارجی و بازرگانی ایران خواهد بود. امروزه رصد اطلاعات و کالاها در حال حمل در بندرها و حتی کشتی‌ها با تجهیزات الکترونیکی امکان‌پذیر است. بنابراین پنهان‌کاری اطلاعات در عصر انفجار اطلاعات معنایی ندارد. ایران یکی از صادرکنندگان بزرگ نفت است و میزان و قیمت فروش آن برای همه آشکار است.»
حق‌شناس درباره مدت‌زمان تأثیر احتمالی خروج ایران از لیست سیاه بر تجارت خارجی، نرخ ارز و ورود سرمایه، گفت که اقتصاد ایران مانند بیماری چندگانه‌ای است که مشکلات متعددی هم‌زمان دارد.
وی یادآور شد که حل یک مسئله مانند FATF به‌تنهایی نمی‌تواند بهبود کامل اقتصاد را رقم بزند. مسائل مهم‌تری مانند تحریم‌ها، ناکارایی و بهره‌وری پایین، سهم اندک بخش خصوصی و مداخلات متعدد دولت وجود دارد که باید حل شوند. نباید انتظار داشت با حل موضوع FATF، قیمت دلار به‌صورت ناگهانی ۳۰ درصد کاهش یابد یا وضعیت اقتصادی به‌سرعت بهبود یابد.»
وی اظهار داشت: کشورها دیگر نمی‌توانند بهانه‌هایی مانند قرار گرفتن ایران در لیست سیاه برای محدود کردن نقل‌وانتقال پول یا اعطای وام بیاورند و هزینه‌های نقل‌وانتقال پول کاهش خواهد یافت. مانع داخلی برای پیوستن به FATF، نبود اطلاعات کامل در میان تصمیم‌گیرندگان بوده است و اگر اطلاعات کافی در اختیار آن‌ها قرار می‌گرفت، سال‌ها پیش ایران باید به این کنوانسیون می‌پیوست.